Deel 8 (Veliko Tarnovo)

Om de een of andere reden krioelen ontelbare mieren als bezetenen op en neer over enige takken en stronken die over het riviertje hangen, met als schijnbaar enig doel in het water te vallen en te dienen als voer voor de vissen. Ik lig in mijn hangmat, kijk ernaar en heb het vage vermoeden dat het iets over het leven zegt, maar het is veel te warm om er werkelijk over na te denken. En bovendien, zo heel veel doet het er niet toe.

Dat het vandaag zondag is, vonden Jim en ik vanmorgen uit toen Helen in haar beste blauwe jurk het keukenblok kwam ingelopen en opgetogen vroeg: "En, heeft er iemand zin om mee te gaan naar de kerk?" Onze reactie was wat lauwtjes. Verrassend eigenlijk, aangezien er toch weinig dingen gaan boven halfkaterig iemand in een vreemde taal hel en verdoemenis te horen preken bij een temperatuur van 35 graden.

Helen is een Deense vrouw die met haar twee kinderen enkele jaren geleden in een bestelbusje naar Bulgarije is getrokken. "Waarom Bulgarije?", had Jim haar gevraagd. "Omdat God het heeft gezegd", luidde haar antwoord. Hier viel Jim toch even stil. Er valt, als sceptisch atheist, ook weinig op te zeggen. "Hm" of "O ja" zijn mogelijke reacties, maar daarmee open je wel de deur voor een rammelende, wellicht psychotisch opgeruimde monoloog waar je, als sceptisch atheist (of zelfs als sceptisch gelovige), niet op zit te wachten. Waarschijnlijk. Bovendien vroeg Jim zich af wat hij zou antwoorden als iemand hem zou vragen "Waarom Bulgarije?" "Tweeenhalve liter bier voor 1,10 euro", leek mij een afdoende antwoord. Doch het licht katerige gevoel van die zondagmorgen had ons eens te meer hardhandig met de neus op de gouden regel gedrukt: DRINK NOOIT ALCOHOL UIT PLASTIC FLESSEN!

Enfin.

Trinity Rocks is zo'n plek waar reizigers langer blijven hangen dan gepland en elke dag weer herhalen: "Morgen ga ik toch echt weg". Het is een niet geheel legale camping (met wat huisjes) gerund door een Brit genaamd Cliff, die nog het meest wegheeft van een cockney gangster in ruste. Een kaalgeschoren kop, een gebit dat voornamelijk bestaat uit bruine stompjes, een nogal nonchalante houding aangaande kleding of enig onderhoud betreffende het terrein en van die vage, blauwe tattoeages die meer het resultaat lijken van een stukje huisvlijt dan de trotse ambacht van een kunstenaar (een benadering van een doodskop op zijn bovenarm, een bibberig kruis op zijn borstkas en, jawel, er bestaan dus echt mensen die 'love' en 'hate' op hun knokkels hebben getattoeeerd!) Het is een prachtig gelegen plek tussen hoge bomen aan een loom riviertje. Het nabijgelegen Veliko Tarnovo - een dorpje dat zich vastklemt aan de beboste heuvels rond een krankzinnig slingerende rivier - dient voornamelijk als alibi om maar vooral te blijven hangen. "Oh ja, ik moet er echt 's een keertje heen gaan", heeft Jim al diverse malen gezegd, maar inmiddels zit hij hier nu ruim een week en vooralsnog bestaan zijn enige trips uit een wandelingetje naar een kilometertje verderop gelegen winkeltje voor eten en bier. (Het winkeltje is niet bijzonder ruim gesorteerd, maar wat men heeft ligt wel heel netjes uitgestald, als betrof het een expositie genaamd 'Consumptieartikelen uit het Sovjettijdperk', De koelkasten daarentegen zijn geruststellend goed gevuld met hoofdzakelijk bier.) Jim is een kalende Brit die met een motor wat in het wilde weg over de wereld rondreist. Voor de rest verblijven hier nog een Australisch/Nederlands stel dat in een campertje toert, eerdergenoemde Deense Helen met haar twee puberkinderen en een gebochelde Andorraan; maar die laatste woont hier, geloof ik. De voornaamste bezigheden bestaan uit luieren, lezen, schtrijven, routes uitstippelen en reiservaringen uitwisselen bij koffie en bier. Voor het eerst in drie maanden heb ik het gevoel dat ik naast het reizen ook vakantie heb.

Goed, Bulgarije. Wie Bulgarije zegt, zegt toch al gauw ehhh... Tsja, wat zeg je eigenlijk als je Bulgarije zegt? Of, wat dat betreft, wanneer heb je voor het laatst Bulgarije gezegd? Of gehoord? Of zelfs maar gedacht? Het is een beetje een blinde vlek op de kaart van de Europese Unie. Mocht de naam echter onverhoopt vallen dan is na enig nadenken de eerste associatie waarschijnlijk 'yoghurt'. (Hoewel de Nederlandse supermarkten tegenwoordig toch de Turkse en Griekse varianten lijken te prefereren. Kun je het nog krijgen, die goeie ouwe Bulgaarse yoghurt? En zo ja, verschilt het nou (significant) van andere nationaliteiten yoghurt?) De wat oudere voetballiefhebber zal misschien nog 'Stoichkov' roepen, maar voor de meeste mensen blijft het toch een beetje: "Hm, Bulgarije... Da's toch dat ene land tussen Roemenie en Griekenland? Of is dat nou, eh, dat andere land?" Bijna was Bulgarije trouwens ook helemaal geen land meer geweest, maar - als het Politburo in 1973 net even anders had gestemd - een van de vele ex-Sovjetrepublieken.

Hoe dan ook, ik geloof dat ik nu een klein weekje in het land ben - de tijd maakt een merkwaardige curve op Trinity Rocks, dus ik dien wat dat betreft een zekere onzekerheidsfactor in te bouwen - en ik kan inmiddels enige verse associaties aan het lijstje toevoegen:
* Riskant goedkope alcohol.
* Een cyrillisch schrift, zodat je elk woord als een kind moet uitspellen. (Ik probeer het inmiddels te doen zonder mijn lippen te bewegen.)
* Gevaarlijk behulpzame mensen die niet aarzelen je van de weg te rijden om je de weg te wijzen.
* Vervaarlijk fluorescerende frisdrankjes die lijken te zijn vervaardigd in de directe omgeving van Tsjernobyl.

*****

Boekarest wordt ook wel klein Parijs genoemd. Of het Parijs van de Balkan, daar wil ik even vanaf wezen. Ik herinner me Parijs toch iets anders. Mooier, met name. Maar het goede nieuws is: Boekarest heeft fietspaden! Ze zijn echter wel wat lukraak op de voetpaden geschilderd en ook willen ze nog wel eens zonder schijnbare reden ophouden (alsof de wegwerkers na een lunch van enige halve liters bier plots een beetje afgeleid waren). Bovendien weerhoudt het niemand de paden te gebruiken voor straathandel, als parkeerplaats voor auto's (of een caravan; een kip deluxe, om precies te zijn), om er een bushokje overheen te bouwen of een roes uit te slapen. Het lijkt er zelfs op dat je als excentriek versleten wordt als je erop probeert te fietsen. Een beetje als wachten voor het rode licht in Amsterdam.

Het oude centrum, waar ik een aardig budgethotelletje had weten te vinden (als je je niet al te veel liet afleiden door het tamelijk overdadig vergulden Lodewijk XVI-interieur), was zo'n afbraakwijk die plots hip is geworden en nu behoorlijk opgeknapt wordt. Dat betekende: kleine straatjes vol restaurantjes, cafe's en terrassen waar trendy volk met interessante kapsels doorheen paradeert en psychedelische technobeats tussen de muren galmen. Maar ook: 19e eeuwse pandjes volgeplakt met gescheurde posters, afbladderend stucwerk, aangevreten grauw beton, obscure seksshops en massagesalons ("50 most beautiful girls awaiting for you!"), elektriciteitsdraden die als krankzinnige spinnenwebben over de weg hangen, droevige zigeuners op de straathoeken, jonge vrouwen met korte, strakke broekjes die op hun hoge hakken elegant (maar ook wat onhandig) die gaten en het vuil proberen te ontwijken (en die er met hun grote zonnebrillen enigszins uitzien als gigantische insecten).

Best een leuk buurtje, eigenljik.

Maar als Boekarest een bezienswaardigheid heeft, dan is het wel het Parlementsgebouw. Of Ceausescu's Paleis ( die het op zijn beurt ironisch - of cynisch - genoeg weer het Paleis van het Volk noemde).Een Stalinistisch-classicistische monstrositeit van zulke absurde dimensies dat zien pas geloven is. Maar dan nog. Normaal gesproken bouwen dictators alles groter dan strikt noodzakelijk, maar Ceausescu besloot er een schepje of wat (beton, met name; zijn favoriete bouwmateriaal) bovenop te doen en bouwde een gebouw dat GROTER dan groter dan strikt noodzakelijk was. Het is na het Pentagon het grootste gebouw ter wereld; het is qua volume 2% groter dan de Piramide van Cheops. Voor zijn gehele project - inclusief de Champs de Elysees-achtige boulevard (die, vast niet toevallig, 6 meter langer is dan het Parijse origineel) - is een volledige wijk (een zesde van de stad) tegen de vlakte gegooid. 26 kerken, 2 synagoges en een klooster zijn gesloopt, 70.000 mensen zijn dakloos gemaakt. Deze cijfers krijgen we echter niet te horen van de gids die ons rondleidde; die leek vooral erg trots te zijn op het protserige gedrocht dat Boekarest met een gigantische, maandelijkse elektriciteitsrekening heeft opgezadeld. Wat we te zien kregen, waren lege marmeren zalen, kilometers lange lege hallen en gangen, gordijnen van 26 meter lengte en kristallen kroonluchters als het ruimteschip uit Close Encounters Of The Third Kind. Op een bepaalde, intimiderende manier best indrukwekkend. Maar tegelijkertijd ook duizelingwekkend zinloos.

Wel een mooi uitzicht, overigens...